Jak przebiega atak kolki nerkowej?
Kamica nerkowa bywa nierozpoznana przez wiele lat. O chorobie dowiadujemy się najczęściej wtedy, gdy nierozpuszczalne złogi są na tyle duże, że trudno się im przedostać przez drogi moczowe. To powoduje silny ból i duży dyskomfort. Jak złagodzić objaw kolki nerkowej oraz w jaki sposób zapobiec kolejnemu atakowi?
W warunkach prawidłowych mocz jest nasycony różnymi składnikami, m.in. szczawianem wapnia. Jeśli odżywiamy się prawidłowo i przyjmujemy odpowiednią ilość płynów, ulegają one rozpuszczeniu, a następnie wydaleniu.
Zdarza się jednak, że mocz jest przesycony danym składnikiem (najczęściej szczawianem wapnia, ale też fosforanem wapnia, struwitem lub cystyną), co prowadzi do jego wytrącenia z roztworu i tworzenia się w świetle dróg moczowych złogów.
Początkowo są one niewielkie (tzw. piasek nerkowy), jednak z czasem łączą się w większe kompleksy, otaczając jądro krystalizacji. Powstaje kamień nerkowy, o którego istnieniu możemy nie mieć pojęcia do czasu, kiedy zacznie się przesuwać do moczowodu.
Pojawi się wówczas ból zlokalizowany w okolicy lędźwiowej, który promieniuje do pachwiny, jądra, prącia lub przyśrodkowej powierzchni uda. Jest bardzo silny, nie bez przyczyny porównuje się go do bólu porodowego. Mogą mu towarzyszyć nudności, wymioty, bladość skóry, poty. Jeśli dojdzie do zakażenia układu moczowego, pojawi się gorączka. To objawy kolki nerkowej, która jest typowym objawem kamicy. Dolegliwość ustąpi dopiero wówczas, gdy kamień zostanie wydalony.
Ból w odcinku lędźwiowym
Podstawowym i najczęstszym objawem ataku kolki nerkowej jest bardzo silny ból o nagłym początku, który jest niezależny od ułożenia ciała. Zazwyczaj rozpoczyna się w okolicy nerek i często promieniuje do pachwiny, zewnętrznych narządów płciowych, a także wewnętrznej powierzchni ud.Nudności, wymioty, wzdęcia brzucha
Kolce nerkowej, poza bólem, towarzyszyć mogą również nudności, wymioty, wzdęcia brzucha. Ponadto pacjent może też odczuwać także potrzebę częstego oddawania moczu, a u niektórych występuje także krwiomocz, gorączka i dreszcze.W większości przypadków dzieje się to samoistnie, bez interwencji zabiegowej. Niekiedy jednak kamienie są na tyle duże, że trzeba je rozbić za pomocą tzw. fali wstrząsowej (ESWL).
Zła wiadomość jest taka, że u osób, u których wystąpił epizod kolki nerkowej, prawdopodobieństwo kolejnego ataku wynosi ok. 15 proc. w ciągu 3 lat oraz 30–50 proc. w następnych 15 latach. Choroba ma charakter nawrotowy, wieloletni. Średni czas dzielący kolejne napady kolki nerkowej wynosi 9 lat. Występuje trzy razy częściej u mężczyzn niż u kobiet[1].
Jak leczy się kamicę nerkową?
W przypadku wystąpienia kolki nerkowej podstawą jest uśmierzenie bólu. Stosuje się wówczas leki przeciwbólowe (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne) oraz leki rozkurczające mięśnie gładkie. Jeśli lekarz nie stwierdzi inaczej, pomocniczo można stosować leki moczopędne, które ułatwiają wydalanie drobnych złogów. Pomogą też ciepłe okłady i kąpiel. Kiedy kamień opuści drogi moczowe, dolegliwości ustępują. Nie oznacza to jednak, że o chorobie można zapomnieć. To od działań profilaktycznych zależy, czy dojdzie do ponownego wytworzenia się kamieni w drogach moczowych. Co zatem zrobić, by do tego nie doszło?
Profilaktyka kamicy nerkowej
Podstawą jest podaż płynów w takiej ilości, aby ilość wydalanego moczu wynosiła co najmniej 2–2,5 l na dobę. Zaleca się pić filtrowaną, niskozmineralizowaną wodę, o czym trzeba szczególnie pamiętać w czasie większego wysiłku, wysokich temperatur powietrza lub choroby.
Zaburzenia stężenia czynników ulegających krystalizacji pomoże też uniknąć zrównoważona i odpowiednio zbilansowana dieta. Istotne jest ograniczenie spożycia białka zwierzęcego (zwiększa stężenie mocznika), eliminacja soli sodowej, właściwa podaż wapnia, regularne spożywanie surowych warzyw i owoców, a także rezygnacja z nadmiernych ilości alkoholu, kawy i mocnej herbaty.
Ważny jest też styl życia, zwłaszcza codzienna dawka aktywności fizycznej oraz normalizacja masy ciała. Z rozwagą trzeba też sięgać po suplementy, gdyż do powstania kamieni nerkowych może doprowadzić długotrwałe przyjmowanie witaminy C i D oraz wapnia.
W usuwaniu drobnych kamieni pomoże też stosowanie ziół, preparatów ziołowych, które zwiększają diurezę oraz wspomagają oczyszczenie dróg moczowych z tzw. piasku nerkowego.
Dbaj o nerki!
Kamica nerkowa to jedna z najczęściej występujących chorób narządów układu moczowo-płciowego. I choć jej rokowania są dobre, nie wolno jej bagatelizować. Dolegliwość może z czasem dać poważne powikłania, m.in. wodonercze, roponercze, ropień okołonerkowy i przynerkowy, wstrząs septyczny, bezmocz i ostrą pozanerkową niewydolność nerek, nefropatię zaporową, nadciśnienie tętnicze, przewlekłą niewydolność nerek[2].
Zapobieganie formowania się złogów jest więc konieczne, by zachować zdrowie na lata, zwłaszcza że kamica nerkowa dotyka najczęściej ludzi młodych (szczyt zachorowalności u mężczyzn wynosi 30–40 lat).
[1] Bar K., Starownik R., Małoinwazyjne metody leczenia kamicy układu moczowego, Przegląd Urologiczny 2006/6 (40).
[2] Swatowski A., Leczenie zachowawcze kamicy moczowej, Forum Nefrologiczne 2009, tom 2, nr 3, 189–195.
EML: Fit/296/02-2022
Źródła:
Bar K., Starownik R., Małoinwazyjne metody leczenia kamicy układu moczowego, Przegląd Urologiczny 2006/6 (40).
Myśliwiec M., Brzóska Sz. Kamica moczowa. W: Myśliwiec M. (red.), Choroby nerek, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2008; 371–380.
Sułowicz W, Stompór T, Drabczyk R., Kamica nerkowa [w:] Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Medycyna Praktyczna, Kraków 2006: 1325–1332.
Swatowski A., Leczenie zachowawcze kamicy moczowej, Forum Nefrologiczne 2009, tom 2, nr 3, 189–195.
Informacje o leku
Fitolizyna. Skład i postać: Produkt
złożony. Ekstrahent: etanol 45% (V/V). Substancje
pomocnicze o znanym działaniu: parahydroksybenzoesan
etylu (E 214) i skrobia pszeniczna. Produkt zawiera do
4% (V/V) etanolu. Pasta doustna.
Wskazania: Tradycyjny produkt
leczniczy roślinny do stosowania w określonych
wskazaniach wynikających wyłącznie z jego
długotrwałego stosowania. Tradycyjny produkt leczniczy
roślinny stosowany pomocniczo w zakażeniach i stanach
zapalnych dróg moczowych, w kamicy dróg moczowych (w
drobnych złogach, tzw. piasku nerkowym) oraz
profilaktycznie w kamicy nerkowej.
Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na
substancję czynną lub na rośliny z rodziny astrowatych
(Asteraceae, dawniej Compositae), z rodziny
baldaszkowatych (Apiaceae dawniej Umbelliferae),
anetol lub na alergeny pyłku brzozy, olejek miętowy
lub mentol, lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.
W przypadku konieczności zmniejszenia ilości
przyjmowanych płynów (np. ciężkie choroby serca lub
nerek).
Podmiot odpowiedzialny: Zakłady
Farmaceutyczne Polpharma S.A. Lek wydawany bez
recepty. ChPL: 2021.02.12.
Tradycyjny produkt leczniczy roślinny z określonymi
wskazaniami wynikającymi wyłącznie z długotrwałego
stosowania.
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera
wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań
niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące
stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z
lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie
stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.